IELTS Speaking thường được xem là phần thi “khó nhằn” với nhiều sĩ tử, không chỉ vì áp lực thời gian mà còn vì những lỗi sai vô hình có thể khiến bạn mất điểm đáng tiếc. Bạn có thể sở hữu ngữ pháp tốt, từ vựng phong phú, nhưng nếu không biết cách thể hiện, điểm số của bạn sẽ khó lòng bứt phá. Với kinh nghiệm 10 năm đào tạo tiếng Anh và luyện thi IELTS, IELTS Master – Engonow English đã tổng hợp 10 lỗi sai phổ biến nhất mà giám khảo luôn “để ý”.
trananhkhang.com
1. Trả Lời Quá Ngắn Gọn, Cụt Lủn (Đặc biệt ở Part 1 và Part 3)
Đây là lỗi sai phổ biến nhất. Khi giám khảo hỏi “Do you like music?”, bạn chỉ trả lời “Yes, I do”.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Câu trả lời một câu không cho giám khảo bất kỳ “dữ liệu” nào để đánh giá năng lực ngôn ngữ của bạn. Họ không thể biết được vốn từ vựng, khả năng phát triển ý, sự trôi chảy hay cấu trúc ngữ pháp phức tạp của bạn. Bạn đã bỏ lỡ cơ hội vàng để thể hiện bản thân.
- Giải pháp khắc phục: Hãy áp dụng quy tắc “A.R.E.A” cho mỗi câu trả lời:
- A (Answer): Trả lời trực tiếp câu hỏi. (Yes, I’m a huge fan of music.)
- R (Reason): Đưa ra lý do. (Because it’s a fantastic way for me to unwind after a long day at work.)
- E (Example): Nêu ví dụ cụ thể. (For instance, I often listen to some classical music like Beethoven or Mozart to clear my head.)
- A (Alternative): Đưa ra ý kiến trái ngược hoặc một khía cạnh khác (hoặc cảm xúc). (Although sometimes, when I need a boost of energy, rock music is my go-to choice.)
2. Lạm Dụng Từ Nối (Linking Words) Một Cách Máy Móc
Nhiều bạn học thuộc một danh sách từ nối như “moreover”, “furthermore”, “in addition”, “nevertheless” và cố gắng nhồi nhét chúng vào mọi câu trả lời.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Việc sử dụng từ nối không tự nhiên, sai ngữ cảnh khiến bài nói của bạn trở nên rất “kịch”, thiếu trôi chảy và thậm chí là khó hiểu. Giám khảo sẽ nhận ra ngay bạn đang cố “gồng” thay vì giao tiếp tự nhiên.
- Giải pháp khắc phục: Hãy tập trung vào sự mạch lạc của ý tưởng trước. Sử dụng các từ nối đơn giản, tự nhiên như “and”, “but”, “so”, “because”, “also”, “another thing is…”. Chỉ sử dụng các từ nối học thuật khi bạn thực sự hiểu rõ ngữ cảnh và nó giúp nâng tầm câu trả lời của bạn.
3. Học Thuộc Lòng Câu Trả Lời Mẫu
Đây là “cái bẫy chết người”. Bạn tìm thấy một câu trả lời mẫu band 8.0 trên mạng cho chủ đề “Describe your hometown” và học thuộc từng chữ.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Giám khảo IELTS được đào tạo chuyên nghiệp để nhận ra các câu trả lời học thuộc. Giọng điệu của bạn sẽ như robot, thiếu cảm xúc, và khi họ hỏi một câu hỏi nhỏ lệch khỏi kịch bản, bạn sẽ ngay lập tức “đứng hình”. Điều này sẽ khiến điểm của bạn bị trừ rất nặng.
- Giải pháp khắc phục: Thay vì học thuộc cả câu trả lời, hãy học thuộc ý tưởng và từ vựng hay (collocations). Ví dụ, với chủ đề “hometown”, hãy học các cụm từ như “a bustling city”, “rich history and culture”, “picturesque landscapes”, “sense of community”. Sau đó, dùng chính ngôn ngữ của mình để xây dựng câu trả lời.
4. Sợ Mắc Lỗi Ngữ Pháp và Nói Chậm Rãi, Ngập Ngừng
Vì quá sợ sai, bạn dừng lại rất lâu để suy nghĩ về cấu trúc ngữ pháp trước khi nói.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Điều này trực tiếp giết chết điểm Fluency and Coherence (Sự trôi chảy và Mạch lạc) của bạn – tiêu chí chiếm 25% tổng điểm. Một bài nói ngập ngừng, đứt quãng sẽ bị đánh giá thấp hơn nhiều so với một bài nói trôi chảy dù có một vài lỗi ngữ pháp nhỏ.
- Giải pháp khắc phục: Hãy chấp nhận rằng mắc lỗi là chuyện bình thường, ngay cả người bản xứ cũng mắc lỗi. Cứ nói một cách tự nhiên. Khi luyện tập, hãy ghi âm lại bài nói của mình, sau đó nghe lại và tự sửa lỗi. Dần dần, bạn sẽ cải thiện được độ chính xác mà không phải hy sinh sự trôi chảy.
5. Chỉ Dùng Các Cấu Trúc Câu Đơn Giản (S-V-O)
Cả bài nói của bạn chỉ xoay quanh các câu như “I like movies. Movies are interesting. I watch movies every weekend.”
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Tiêu chí Grammatical Range and Accuracy đòi hỏi bạn phải thể hiện khả năng sử dụng đa dạng các cấu trúc ngữ pháp. Nếu chỉ dùng câu đơn, bạn sẽ không thể đạt band điểm trên 6.0 cho tiêu chí này.
- Giải pháp khắc phục: Hãy chủ động luyện tập và sử dụng các cấu trúc phức tạp hơn:
- Mệnh đề quan hệ: “I enjoy watching movies, which helps me to relax.”
- Câu điều kiện: “If I have free time, I will go to the cinema.”
- Mệnh đề phụ chỉ lý do/kết quả: “I didn’t go out because it was raining heavily.”
- Thể bị động: “The film was directed by a famous director.”
6. Phát Âm Sai Các Âm Cơ Bản (Ending Sounds)
Bạn bỏ qua các âm cuối như /s/, /t/, /d/, /k/… Ví dụ, bạn đọc “like” thành “lai”, “important” thành “importan”.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? “Ending sounds” (âm cuối) là linh hồn của phát âm tiếng Anh. Bỏ qua chúng không chỉ làm bài nói của bạn thiếu chuyên nghiệp mà còn có thể gây hiểu lầm nghiêm trọng về nghĩa của từ.
- Giải pháp khắc phục: Luyện tập phát âm với bảng phiên âm quốc tế IPA. Ghi âm lại và so sánh với giọng người bản xứ. Đặc biệt chú ý đến các âm cuối khi luyện đọc và nói.
7. Giọng Điệu Đều Đều, Thiếu Ngữ Điệu (Monotone)
Bạn nói tiếng Anh như một robot, không có sự nhấn nhá, lên xuống trong giọng nói.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Ngữ điệu (Intonation) là một phần quan trọng của tiêu chí Pronunciation. Nó thể hiện cảm xúc, thái độ và giúp người nghe dễ dàng theo dõi ý của bạn. Một bài nói đều đều sẽ rất nhàm chán và khó hiểu.
- Giải pháp khắc phục: Hãy “nhại” (shadowing) theo các bài nói của người bản xứ (TED Talks, podcasts, phim ảnh). Chú ý cách họ lên giọng ở cuối câu hỏi, xuống giọng ở cuối câu trần thuật và nhấn vào những từ khóa quan trọng.
8. Cố Gắng Dùng Từ Vựng “Khủng” Nhưng Sai Ngữ Cảnh
Bạn học được từ “magnanimous” (hào hiệp, cao thượng) và cố gắng dùng nó để miêu tả món ăn yêu thích của mình.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Dùng từ sai ngữ cảnh còn tệ hơn là dùng từ đơn giản. Nó cho thấy bạn không thực sự hiểu từ vựng mà chỉ đang cố khoe mẽ một cách sáo rỗng, làm bài nói mất đi sự tự nhiên.
- Giải pháp khắc phục: Hãy tập trung vào “collocations” – những cụm từ thường đi với nhau một cách tự nhiên (ví dụ: “heavy rain”, “strong coffee”, “make a decision”). Sử dụng đúng collocations sẽ giúp bạn ghi điểm Lexical Resource hiệu quả hơn nhiều so-với việc dùng từ đơn lẻ cao siêu.
9. Lạc Đề, Không Trả Lời Thẳng Vào Câu Hỏi
Ở Part 3, giám khảo hỏi về “advantages of technology in education”, bạn lại bắt đầu nói lan man về chiếc điện thoại thông minh đầu tiên của mình.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Lạc đề cho thấy bạn không hiểu câu hỏi hoặc không có khả năng duy trì cuộc thảo luận một cách logic. Đây là điều tối kỵ, đặc biệt trong Part 3 nơi khả năng tư duy trừu tượng được đánh giá cao.
- Giải pháp khắc phục: Luôn lắng nghe kỹ câu hỏi. Dành 1-2 giây để xác định từ khóa chính và đảm bảo câu trả lời của bạn xoay quanh từ khóa đó. Nếu không chắc, bạn hoàn toàn có thể hỏi lại giám khảo một cách lịch sự: “Sorry, could you please repeat the question?”
10. Trả Lời Part 2 Không Bám Sát Theo Các Gợi Ý
Cue card yêu cầu bạn mô tả một cuốn sách, bao gồm: tên sách, nội dung, tại sao bạn đọc nó và cảm nhận của bạn. Bạn chỉ tập trung nói về nội dung mà bỏ qua các phần còn lại.
- Tại sao đây là lỗi nghiêm trọng? Các gợi ý trong cue card là “sườn bài” giúp bạn cấu trúc bài nói một cách logic và mạch lạc trong 2 phút. Bỏ qua chúng khiến bài nói của bạn dễ bị lộn xộn, thiếu ý và khó theo dõi.
- Giải pháp khắc phục: Coi 4 gợi ý trong cue card như 4 đoạn văn nhỏ. Dành khoảng 30 giây cho mỗi gợi ý. Điều này sẽ giúp bạn quản lý thời gian hiệu quả và đảm bảo bài nói có cấu trúc chặt chẽ, đầy đủ ý.
Nâng cao kỹ năng speaking cùng Speaking Club tại IELTS Master – Engonow English
- Môi trường 100% Tiếng Anh: Xây dựng phản xạ tư duy và giao tiếp tự nhiên, không còn dịch trong đầu.
- Cọ xát với Đề thi thật: Luyện tập liên tục với các chủ đề mới nhất, giúp bạn làm quen áp lực và không bao giờ bí ý tưởng.
- Feedback trực tiếp từ Chuyên gia: Được giáo viên IELTS sửa lỗi phát âm, ngữ pháp và cách dùng từ ngay tại chỗ, giúp tiến bộ thần tốc.
- Xây dựng sự tự tin tối đa: Phá bỏ rào cản tâm lý “ngại nói, sợ sai”, biến nỗi sợ phòng thi thành sự hứng khởi thể hiện bản thân.
- Học hỏi từ Cộng đồng: Giao lưu với những người cùng mục tiêu, tạo động lực và học hỏi lẫn nhau trong môi trường tích cực.
IELTS Master powered by Engonow
Enlighten Your Goal Now.
Quận 6 – Bình Tân, TP HCM / Online toàn cầu.
engonow.edu.vn
Xem thêm: Đột Phá Từ Vựng IELTS: Tạo Flashcards Bằng AI Chỉ Với 30 Giây Cùng IELTS Master – Engonow English!
